Short Tigre stories and proverbs

By Gherezgher Bekit

ኣድግ ወድ ፍዴል፣ እናስ ብሌን ለመሰለያ መሰል።

ኣድግ ወድ ፍዴል ሓማ ወእብ ለሕማም ብዙሕ ተክማ። ወክም ሐወና ሰውሀት ነብራ ኢራክባ፣ ደኣም ሓሊብ ሌጣ ልትሐነክ ዐላ። ወሐቴ ምዕል ለሐሊብ እግል ልስቴ ሀቡኒ ቤላ። ደኣም ለመተንትነቱ ቤለዎ፣ “ዮም ሐሊብ ወልካ ሰተዩ፣ ሐሊብ አለቡ፣ ህቱ ዲብ በርካ ጌሳ ወበዐል ገበይ ረያም ቱ እንዶ እንቤ እግሉ ሀብንሁ።”  ወአድግ ቤላ፣ “ገበይ አና ለእገይሳ ኢትረይም?” ወእላ አስክ አዜ መሰል ገብአት ከ “ገበይ አና ለእገይሳ ኢትረይም ቤላ አድግ ወድ ፍዴል” ልብሎ።

ድግም ህመም፣- ሕመዳይ ወድ ዓምር፣- ወወድ ሐሺል።

ህመም ወወድ ሐሺል ምስል ዐለው። ከህመም ዐጣል ረኣ፣ ደአም እግል ኢሊቅተል ምኑ ሐራም ፈርሃ። ወሓር እግል ወድ ሐሺል ትሰአለዩ። “ሐራም እት ሚ ፈርህዋ ወድ ሐሺል” እንዶ ቤላ። ወወድ ሐሺል ሀዬ ቤሎ “ሐራም እት ተርፍ ፈርህዋ።” ወህመም ተርፍዬ ኖሱ ታ ቤላ ወእት ለዐጣል ሰዓ። ከእት ሐቴ ጠሊት እግል ልስረር እት ለሐዜ፣ እት ክርምደት ወድቃ ክህታ ዐቀቶ። ወህመም ክም ተዐቀቃ እግል ወድ ሐሺል ቤሎ፣ “ሐራም እት ተርፍ ፈርህዋ ኢተልከኒ፣ እግልሚ አና ምትኮ ባ፣” ወህቱ በልሳ ከቤሎ “ አቡካ በልዓ ብካ”። ሐቆሃ ህመም ሞታ። ከምን እሊ ድግም ክልኤ መሰል ተርፈያ። “ሐራም እት ተርፍ  ፈርህዋ” ወ “ኣቡካ በልዓ ብካ” ቤላ ወድ ሐሺል ልብሎ።

እሊ ድግም ምን ‘መፍቀዲ ነፋዕ ወድ ዕትማን’  እንዶ ትበሀላ ለትካተባ ክታብ ለትራካባ ቱ።

Source: In Memory of Nafae Itman- Princeton Publications

ኣምሳላት ሂጋ ትግሬ

ቀደም አዜ ዶክቶር የጊን ገለ ኣምሳላት ሂጋ ትግሬ ካትብ ዐላ ከኣና እለን እት ተሓት ለሃላያ ኣምሳላት እግል ዶሉ ለፋቅድክወን ወክምሰልሁ ምን እሊ እት ለዐል ለሀላ ድግም ለረክብኮሆ እግል እወስክ እተን ሐዜ።

1. ገበይ ኣና ለእገይሳ ኢትረይም ቤላ ኣድግ ወድ ፍዴል
2. ሓራም እት ተርፍ ታ ቤላ ወድ ሓሺል
3. ኣቡካ በልዓ ብካ ቤላ ወድ ሓሺል
4. ህግያካ ሳምዕ ዎ እንገራካ ባልዕ ኢተሀብ
5. ገመልካ ምን በዴ እብ ቀይዱ ተዓወት
6. ምን ሕበዜት ዲብ ተንዱር ፍላም ዲብ እዴ
7. ቀባ ቃላ ትቤ ብእሳ ትጋላ
8. ነፍስ ስነት ፈቴ ዎካትራ ሸዌት
9. ሺብ ረኣው ቤላ ወዓጋ
10. መሳር ከላት ገኣ
11. መምባዬ ምን ሓርጣ ሓረጥኮ
12. ከመንደፍ ኣድግ ኢቀርብ ቤለው ዓድ ተክሌስ
13. ደርሆ መሐረዲሁ ቆቀላ
14. ኣወል ኣቡካ ቱ ወሐር ዓዳይ ሳቲ
15. ምን ወድ ወላትካ ወድ ከልባትካ
16. በዓል ኣመል ኣመሉ ኢሓድግ ወደብር ኣካኑ
17. እቅሕማ በዳሃ ምን ተሓዘ ደነብር ትወዴ
18. እሳት ጨበል ወልደት
19. ሞት ምን ኢመርኢት ኣብዋ
20. ለኣምራካ ሰኒ ቀብራካ
21. ሕሜ ዎካፍል
22. ሐዋን ሞላድ ዓልብ ወባቅዕ ለትረኤቶ ወዴ

ምን ገረዝጊሄር በኪት