ፋካ፡ እት፡ ኣፍ-ዓበድ (ኣፍዓበት) ትትፌደ። እብ ፡ ሙሴ፡ በኪት

ፋካ፡ እት፡ ኣፍ-ዓበድ (ኣፍዓበት) ትትፌደ።

እብ ፡ ሙሴ፡ በኪት

6/25/2020

እትላ፡ ገኣ፡ ልግባእ፡ ወክድ፡ ለተሀገዎ፡ ወላ፡ ወደዎ፡ ዎክ፡ ምን፡ ሀይባይ፡ ለንትከበቶ፡ ህያብ፡ ማ፡ ህድየት፡ ብዙሕማ፡ ዐለቦት፡ ወሓሰቦት፡ ወፈያገት፡ ኢልትሀየቦ፡ ገብእ። እግልሚ፧ ምን እንብል፡ ክም፡ ልሙድ፡ ወክም፡ አመል፡ ልትሓሰብ። እሊ፡ ልግባእ፡ ዲኢኮን፡ ዲብ፡ ወክድ፡ መሓገዝ፣ ወክድ፡ ጸገም፣ ወክድ፡ ሕማም፡ ወጽማም፣ ወክድ፡ ዕጾ፣ ወክድ፡ ዐለዮ፣ (ስደት) ወክድ፡ ሸፍ፣ ወክድ፡ ብቆት፣ ወዕቆት፣ ወክድ፡ ሽንቆ፣ ወርምቆ፣ ወክድ፣ ጸበባ፣ ወሰበባ፣ ወእሉ፡ ለመስል፡ ለተሀደገት፣ ለትፋዐለት፣ ለተረከት፣ ወላታሀየበት፡ ኩሉ፡ ፍንቱይ፡ ዐለቦት፡ ወሓሰቦት፡ ልትሀየቦ። አካኑ፡ ጽንዕታ፡ በሀለቼ፡ ቱ። እት፡ ሰነት፡1981ዓ.ም.እብ፡ ሽቅል፡ ምን፡ ድጌ፡ ኣስመራ፡ ዲብ፡ ድጌ፡ ከረን፡ እትላ፡ ቀየርኮ፡ እቱ፡ አለላት፡ ለሰምዐክዎ፡ እግል፡ እሊ፡ ክቱብዬ፡ ጨወት፡ ወበርበረተት፡ ለገብእ፡ እግል፡ አትሀጅከኩም፡ ሐዜ። ወርሕ፡ ሐምለ፡ 6 ምዕሉ፡ ሰነት፡1977ዓ.ም. ሸዐብየት፡ ድጌ፡ ከረን፡ እትላ፡ ጸብጣው፡ እታ፡ ምዕል፡ ክም፡ ገበራይ (civil)እንደ፡ ገኣ፡ (እንደ፡ ታሓባሻ) ሸቃ፡ ለዐላ፡ ኦሮ፡ ዓስከሪ፡(ናይ ኢትዮጲያ) እንደ፡ ትጻባጣ፡ እብ፡ ክልኦት፡ ጅንዲ፡ ናይ፡ ሸዐብየት፡ እት፡ ልትከብከብ፡ ሸንከት፡ ፎርቶ፡ ከረን፡ እት፡ ገይሶ፡ እቡ፡ አመት፡ አለባ፡ ኦሮ፡ ወድ፡ ከረን፡ ስጃረቱ፡ እት፡ ለተንን፡ ድግል፡ ቤላ፡ እቶም። ለወክድ፡ ለዓስከሪ፡ እግላ፡ ወድ፡ ከረን፡ አምሮ፡ ሰበት፡ ዐላ“ፍላን፡ አሰርላ፡ እታ፡ አፉካ፡ ለሀለት፡ ስጃረት፡ ሀበኒ፡ ቤሎ።” ለወድ፡ ከረን፡ ደኣም፡ እትላ፡ ጂቡ፡ ለዐላ፡ ፓኮ፡ ስጃረት፡ ክም፡ ሀለት፡ ሀበዩ። ለወክድ፡ ለዓስከሪ፡ ሐቴ፡ እግል፡ ኖሱ፡ ወክልኤ፡ እግላ፡ ከብኩቦ፡ ለዐለው፡ ክልኦት፡ ጅንዲ፡ ፋቅሓ፡ (ሀባ)። እሊ፡ ልግባእ፡ ዲኢኮን፡ ለዓስከሪ፡ ምስል፡ ብዕዳም፡ ምርኮ፡ ዓፎ፡ ክም፡ ተሀየበዩ፡ ዲብ፡ ዐዱ፡ ግብለት፡ ኢትዮጵያ፡ አቅባላ። ለዓስከሪ፣ ለቃዳሚቱ፡ እንደይ፡ ተክህኖ፡(ከይኣኽሎ)፡ እት፡ ወርሕ፡ ሕዳር፡ ሰነት፡1978 ምን፡ ትግራይ፡ እንደ፡ ቃንጻ፡ እብ፡ እንክር፡ ተስነይ፡ ምስላ፡ ድጌ፡ ከረን፡ ለኣታ፡ ደሽ (ዓቃይቶት) ኢትዮጵያ፡ እት፡ ማርሕ፡ ዲብ፡ ድጌ፡ ከረን ፡ አቅባላ። ሐቆ፡ ሐቴ፡ ሳምን፡ ለዓስከሪ፡ እት፡ ድካንላ፡ ወድ፡ ከረን እንደ፡ ገሳ፡” ፍላን፡ ሐዜ፡ ሀለኮ፡ እታያ፡ ሀላ፡”ቤላ ፡ ከትሰኣላ፡” ፍላን፡ ፋግር፡ ሀላ፡ ክም፡ ቤለዎ፡ ትም፡ እት፡ ልብል፡ አቅባላ። እባ-እባ፡ ለወድ፡ ከረን፡ ልትሓዜ፡ ክም፡ ሀላ፡ ሰበት፡ አሰአለዎ፡ ዲብላ፡ እት፡ ድዋራት፡ ድጌ፡ ከረን፡ ለሀላ፡ ቃወሺ፡ ጌሳ፡ ከተሓባዓ። ለዓስከሪ፡ ሐቆ፡ ክልኤ፡ ዮም፡ እብ፡ ድግማን፡ እትላ፡ ድካን፡ ናይ፡ ወድ፡ ከረን፡ እንደ፡ ጌሳ፡ “ኣና፡ ፍላን፡ ልብሉኒ፡ ወፍላን፡ ሰኔት፡ ዋዲ፡ እግልዬ፡ ቱ፡ ከፈኩ፡ እግል፡ እፍደዮ፡ ሐዜኮሆ፡ ዲኢኮን፡ እግል፡ ብዕድ፡ጋር፡ (ጉዳይ) ኢሐዜክዎ፡ እህ፡ እንደ፡ እላ፡ ንኢሽ፡ ጀዋብ (ወራቀት) ሆቦ፡ እልዬ፡” ቤላ፡ ወእባሁ፡ ጌሳ፡ ሐድ፡ጋሩ፡ እግል፡ ልግባእ። ጀዋብ፡ እንደይ፡ ደንግር፡ ዲብላ፡ ወድ፡ ከረን፡ ትለኣከት። ለወድ፡ ከረን፡ ጀዋቡ፡ ከስታ፡ ወክም፡ ቃርኣያ፡ መን ፡ ክምቱ፡ አግራሳ( ፈለጠ) ወእት፡ ልስዔ፡ ከረን ፡ አቅባላ፡ ከትቃበለዩ። ሐቆ፡ ፋይሕ፡ መትሰላላም፡ ለዓስከሪ፡”በዐል፡ ፈክዬ፡ እንታ፡ ከሚ፡ ተሐዜ” ቤሎ። ለወድ፡ ከረን፡ ሀዬኒ” ሐቆ፡ ክልኤ፡ ሳምን፡ ርጋዝ፡ ናይ፡ አቡዬ፡ ሀላ፡ እልዬ፡ ከእብ፡ ሰላዲዬ፡ ለእዛበዮ፡ ገሌ፡ ሑድ፡ ሽከር፡ ወቡን፡ ዎሐዜኮ“ ቤሎ። ለዓስከሪ ሀዬ፡ “በእነ ይሁንብህ “ዲብዬ፡ ሕደጎ”ቤላ፡ ከትሳራሓዩ። ወእታ፡ ፋጅራ፡ ኦሮ፡ ኩንታል፡ ሽከር፡ ወኦሮ፡ ኩንታል፡ ቡን ፡ ምን፡ መክዘን፡ መሻሪፍላ፡ ደሽ፡ እብላሃ፡ ሀበዩ። (ለወክድ፡ ሎሄይ፡ ገበይ፡ ሱዳን፡ ድቡእ፡ ሰበት፡ ዐላ፡ ከረን፡ መሓገዝ፡ ቡን፡ ወሽከር፡ ሻክዓ፡ ዐላ)። ወእብላ፡ ለርጋዝ፡ ግሩም፡ ሐልፋ። እትላ፡ ምዕል፡ ጸላም ወመስደድ፡(ጭንቂ) ለወድ፡ ከረን፡ እግላ፡ ዓስከሪ፡ ምን፡ ልትሄረሮ፡ ዎክ፡ ኢሀይባካ፡ እሊ፡ ሖጻ፡ ሀብኮካ፡ ብህሉ፡ ምን፡ ገብእ፡ እትላ፡ ምዕል፡ መርሀዮሁ፡ ለዓስከሪ፡ እግላ፡ ወድ፡ ከረን፡ ከአፎ፡ ወትቃራሐዩ፡ መስለኩም፧ በሊሱ፡ እግል፡ ቄርኣይ ፡ ሐድጎ። እብ፡ ህግያ፡ ትግሬ፡ ሐቴ፡ መሰል፡ ሀለት፡፡” ገመል፡ ብሹል፡ ገሮቡ፡ ኢትሕዘዮ፡ እብ፡ ቃስብ” ገመል፡ ቅጹብ፡ ማ፡ ሕንጉጥ፡ ዐባርተንኩር፡ ስሩሕ፡ እብ፡ ሒለት፡ እግል፡ ትጽዐኖ፡ ኢትፈትን፡ በሀለት፡ ቱ። ገመል፡ ስፍሩይ፡ ገሮቡ፡ ሽሉሕ፡ (ዕባራ) ወዲዒፍ፡ መጽዓን፡ ዎክ፡ ጾር፡ ክቡድ፡ እንደ፡ ጸዐንክሁ፡ እሊ፡ እንደይ፡ ለክህናካ፡ (ከይኣኽለካ) እኩይ፡ ሸርነብክሁ፡ ምን፡ ገብእ፡”ከረቢ”ሕሻካ፡ ዕለት፡ እንደ፡ ማቅዓ፡ እሉ፡ ወክድ፡ ከረም፡ ዎክ፡ ቃይም፡ እንደ፡ ባልዓ፡ ክም፡ ራሻዳ፡ ወክም፡ ራባዓ፡ ጀብለቱ፡ እንደ፡ ካራ፡ እት፡ ለሃድር፡ ምን፡ ምግብ፡ ብዝሓም፡ እንደ፡ አለላ፡ ለፈግራካ፡ ከእንደ፡ አታብራካ፡ እትካ፡ ግሩም፡ ሐሼካ፡ ኣስክ፡ *ደቦከን፡ ተፈግር፡፡ ወእብላ፡ እብ፡ እኪት፡ ፈካ፡ ፌደካ። አዜ፡ እት፡ ረአስላ፡ ክቱብዬ፡ እግል፡ አቅብል። ክምላ፡ ተአሙሮ፡ ምን፡ ወርሕ፡ የካቲት፡ ናይ፡ እላ፡ ሰነት፡(2020)እንዴ፡ አንባታ፡ እብ፡ ሰበብ፡ ሕማም፡ ለበድ፡ ኮሮናቫይረስ፡ ክል፡ ምንእንና፡ ዲብ፡ አብያትና፡ ውሹባም ፡  ወእብ፡ ፍርህ፡  “እዛና”ሓር፡ እንደ፡ ደገልንሁ፡ ጫፍራም፡ ሀለና። እት፡ ወርሕ፡ ግንቦት፡ 4 ምዕሉ፡ ሰነት፡2020 ሐቴ፡ ጸዐዳ፡ አሜሪካይት፡ ወለት፡ ድያነት፡ መሓበራ፡ እግል፡ በዐል፡ ቤቼ፡ ቴሌፎን፡ እንደ፡ ዘብጠት፡ እታ፡ “እት፡ አፍ፡ ልዳትላ፡ ቤትኪ፡ (ቢስኩት) ባቅሳዊት፡ እብላ፡ ናይ፡ ሰብ፡ በዲር፡ ናይ፡ ውላድ፡ ሀይገት፡ ልሙድ፡ በሀሎት፡ ቱ(ኣበሃህላ)፡ ሐድገት፡ ሀለኮ”ክም፡ ቴላ “ ሰኒ! ከርኪ፡ ልብዛሕ” እት፡ ትብል፡ ለባብ፡ ከስተት፡ ከእግላ፡ ባቅሳዊት(ቢስኩት)ቤት፡ ኣተቶ፡ ከእብ፡ ድግማን፡ ሐማደታ፡ ዎሓቆሁ፡ ምን፡ ሕድ፡ ትባላሓያ። ለባቅሳዊት፡ ዲብ ፡ ንኢሽ፡ ዐሺነቲት፡ ጎማ( ፕላስቲክ)እንደ፡ ተዓቃራ፡ ስም፡ በዐል፡ በቼ፡ ወስም፡ ኣብዕባ፡ ለትከተበት፡ እታ፡ ንኢሽ፡ ወራቃት፡ ክም፡ “ነደለቲት”(ስቝሬን)( እብ ትግርኛ) ስቅል፡ ለትቤ፡ እታ፡ እት፡ ገብእ፡ እብ፡ ዕልብ፡ አርባዕ ፡ ተን። ክልኤ፡ እግል፡ በዐል፡ ቤቼ፡ ወክልኤ፡ እግልዬ፡ በሀለት፡ ቱ።

ለህያብ፡ እብ፡ ብዝሔ(quantity)መዘንኩሁ፡ ዎክ፡ ረኤካሁ፡ ምን፡ ገብእ፡ ሑድ፡ መስል፡ ወእብ ፡ ሽክል፡(quality)መዘንካሁ፡ ዎክ፡ ረኤካሁ፡ ምን፡ ገብእ፡ ሰኒ፡ ሕሩይ፡ “ወጂብ”ዎዝቡን፡ ህያብ፡ ቱ፡ !!! አምዕል፡ ጸጋም፡ ልግባእ፡ ማ፡ አምዕል፡ መርሀዮ፡ ምን፡ ግራላ፡ ህያብ፡ ለሀላ፡ ሰኒ፡ ቀልብ፡ ዐለቦት፡ ወሐሰቦት፡ ሀሚም፡ ወቃሚም፡ ቱ፡ (caring,and thinking about others) ለልትረኤ፡ ዲኢኮን፡ ብዝሔ ዎክ፡ ሓዶት፡ ናይላ፡ ለእግሉ፡ ተሀይብ፡ ወላትትከበት፡ ህያብ፡ ኢኮን።” ዝያዳ፡ ፈርሓት፡ ምን፡ መትካባት፡ እት፡ ሀዪብ፡ ቱ፡ ለሀላ”ለልብል፡ ክቱብ፡ ቱ። ”There is more happiness in giving than there is in receiving “ እላ፡ በዐል፡ ፋታይ፡ ልብ፡ ለገኤት፡ እሲት፡ እትላ፡ ናይ፡ ተምሳል፡ ልባ፡ (figaurative heart) አርባዕ፡ ወክድ፡ አርባዓ፡ ኣካን፡ ክም፡ ብና፡ እብላ፡ ሙቁራት፡ ወጥዑማት፡ አርባዕ፡ ባቅሳዊት፡(ቢስኩት) እትሊ፡ ወክድ፡ ርቅ፡ ወብቆት፡ ሰበት፡ አከደት፡ እግልና፡ ወገላዳ፡ ገለድ፡ ሐጥጥ፡ ክምቱ፡ ሰበት፡ አማርና፡ ሕናማ፡ እብ፡ እንክርና፡ እትላ፡ ናይ፡ ተማስል፡ ልብና፡ አርባዕ፡ ወክድ፡ አርባዓ፡ ውቁል“**ቀዋጢ” እዱሉያም፡ እግላ፡ ሀለና። ምን፡ ውሽብ ፡ ክም፡ ትጣላቅና፡ ስልቃ፣ ሜስ፡ ወማሳ፣ ሽብሕት፡ ለትትሐረድ፡ እቱ፣ ***ሼደሊ (ቡን) ለፋልሕ፡ እቱ፣ ከበሮ፡ ለልትሀንደግ፡ እቱ፣ ጭራ- ዋጣ፡ ለይለይ፡ ወጢጥ፡ ለልብል፡ እቱ፣ “ ብሓኸለን ጥብስን ብርለን ሜስን” ጸብሕ፡ ወድራር፡ እግላ፡ ወእግል፡ ዕያላ፡ እግል፡ ኒደ፡ ምን፡ አዜ፡ እትላ፡ ናይ፡ ልብና፡ “ ዓውደ ኣዋርሕ” ሕንጹጻሙ፡ ሀለና። ወረቢ፡ ሰብኡ፡ ሊደና። ህያብ፡ እብ ህያብ፡ እታ፡ ፋጅራ፡ ኢትበልሶ። እግልሚ፧ እንቤ፡ ምን፡ ገብእ፡ ምንግራላ፡ ዎክ፡ ምን፡ ረሓርላ፡ ህያብ ለሀላ፡ ማቁረት፣ ጨወት፣ ጠዓም፣ ፈክ፣ ወለዘት፡ ለበደ። ዎክ” ሰሉፍ፡ ብቅመት፡ ወበትክ” ገብእ። በዐል፡ ቤቼ፡ እታ፡ ፋጅራ፡ ባቅሳዊት (ቢስኩት) እንደ፡ ዛበት፡ እትላ፡ መስኒያታ፡ ምን፡ ተባጽሖ፡ “ዎ!(ho) እንኪ፡ ባቅሳዊትኪ፡ ኢለትሓዘኒ፡ በሀለታ፡ ቱ፡” ለልብል፡ ሓሳብ፡ እትላ፡ መስንዬታ፡እግል፡ ልምጻእ፡ ቃድር ። ወእግል፡ ትደማላማ፡ ቃድር። ወእባ፡ ኦሮ፡ እንክር፡ ህያብ፡ ክም፡ ሀብካ፡ እግል፡ ትትፋወሽ፡ እቡ፡ አለብካ። እግልሚ፧ ምን፡ ግራላ፡ ህያብ፡ ለእግሉ፡ ሀብካ፡ ለሀላ፡ “ጨዋ፡” ዲብ፡ መሽግ፡ ለቃብል። “እዴ፡ ድማንካ፡ ለወደቶ፡ እዴ፡ ድገለብካ፡ ኢታኣምሮ፡” ክቱብ፡ ቱ። እግል፡ በዐል፡ ሰኔትካ፡ ወበዐል፡ ፋካ፡ ሑድ፡ ወክድ፡ እንደ፡ ነስኣካ፡ እንደ፡ ሑድ፡ አትባደካ፡” ዮም፡ እንደ፡ ምስል፡ ንትጻባሕ፡ ዎክ፡ ንትደረር፡” እግል፡ ቲበሎ፡ ቃድር። ዎክ፡ ዲብ፡ በዓል፡ አምዕል፡ መትወላዱ፡ ወውራዩ፡ ህድየት፡ እግል፡ ተሀቦ፡ ቃድር። እግል፡ ኦሮ፡ ገበይ፡ ለበደት፡ ምኑ፡ ገበይ፡ ሐብረኒ፡ ክም፡ ቤለካ፡ ከክም፡ ሐበርክሁ፡ ሚልትሳማዓካ፧ እግል፡ ኦሮ፡ ነፈር፡ ተብዓት፡ ልግባእ፡ ማ፡ አንሰት፡ ዲብ፡ ወክድ፡ ሐዘኑ፣ ሕማሙ፣ ጸገሙ፣ዲብ፣ ወክድ፡ እስሮሁ፡ ወከርበጆት፣ እት፡ ክእና፡ ናይ፡ ወክድ፡ ውሽብ፡ እብ፡ ርዝቅ፡ ልግባእ፡ ማ፡ ጽድቅ፡ እብ፡ ተሌፎን፡ ልግባእ፡ ማ፡ ጀዋብ፡ ከአፎ፡ ሀለካ፡ ዎክ፡ ከአፎ፡ ሀለኪ፧ ትቤ፡ ምን ገብእ፡ ሚ፡ ልትሰማዕካ፧ እትላ፡ ማጽእ፡ ወክድ፡ ብእሳ፡ እግል፡ “ሩከት” ወለት፡ ድወዳ፡ እብላ፡ ወደዩ፡ ሰኒ፡ ውዳይ፡ ዎፌኩ፡ እብ ዕጹፍ፡ ክም፡ ትፋዳ፡ እግል፡ እክተብ፡ ቱ።

አትአመሮት>>> ክል፡ ወክድ፡ እብ፡ ትግሬ፡ እንደ፡ እንከትብ፡ ለባዝሕ፡ ወክድ፡ እብላ፡ ቀዳማይ፡ ፊደል፡ ቱ፡ ለለኣንብት። መሰለን፡ ኒበል “ ሃይገት” ሀይገት፡ እግል፡ ልትከተብ፡ ሀላ፡ እሉ። ባዓል፡ ባቃል፡ “በዐል፡ በቃል” እግል፡ ልትከተብ፡ ሀላ፡ እሉ። “ዓድ” ዐድ፡ እግል፡ ልትከተብ፡ ሀላ፡ እሉ። “ዋዓል” ወዓል፡ “ሃበት” ሀበት፡ “ማጻ” መጻ፡(መጺኡ) እግል፡ ልትከተብቡ። ለቃል፡ “ዎ”ሀዬኒ፡  “ወ “ እግል፡ ልትከተብ፡ ሀላ እሉ። “ወ”as, and ክም፡ በሀለት፡ ቱ። “ዎ”ሀዬኒ፡ ክም፡ ho! በሀለት፡ ቱ። “*ደቦከን” እቤ፡ እትሊ፡ ክቱብዬ፡ “ደቦከን”pollen በሀለት፡ ቱ። ** ቀዋጢ >> ቂጦ፡ መንበር፡ ቱ። *** ሼደሊ>> ቡን ፡ ቱ። “ወሼደለ” ሀዬኒ፡ እሊ፡ ለእታ፡ ድቅም፡ ወድዎ፡ እሻሮታት፡ ቱ። (to burn stripes on the cheek) “ወሼደለ፡ ረኣሳ፡ ዶራ፡ ሳበረቶ፡ ለቅሮራ” ቤላ፡ ለሔልያይ፡ ሕሻካ።  “ወፋካ፡ እት፡ ኣፍ-ዓበድ(ኣፍ-ዓበት) ፌዴ”ሚ፡ በሀለት፡ ክምቱ፡ ሐሪት፡ ዮም፡ ነሀድግ፡ እቡ። ረቢ፡ ሰብኡ፡ ሊደና።

አስክ፡ እብ፡ ብዕድ፡ ክቱብ፡ ንትራከብ፡ ረቢ፡ ምን፡ ቃባ፡ ወዐጻባ፡ ልነጀና።

አሚን!!!

Posted in Posts.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *