ዐዳት ወነበሪ
by
ተክሌ መብረሀቱ
February 16, 2020
ዐዳት ለልትበሀል ዎሮ መዕየ አው ምጅተመዕ እብ ሕበር እንዴ ትከበተዩ ለወድዮ፡ ወምን ግም ቀዳም እት አግማም ሓር ለለሓልፍ ለመድ ቱ።ዐዳት ብዙሕ ለሸምል ቱ። እግለ መሰል ክም አግቡይ ወአብሳር መንበሮ፣ልበስ፣ሰርጎ፣ደረጀት (ዕልም)፣መቅርሕ ህዳይ፣ሕጻይ፣ስመያት፣እተባት፣ሞት፣ሰዋልፍ፣መሕደሮ፣መግዕዝ፣ሐርስ፣ርዕዮ፣ተዋብ፣ርዝቅ፣ህግያ..ወለመስሉ የም አለቡ መጀላት እት ሕድ ለከምክም ቱ።
እሊ ጋር እሊ ህዬ እግል ዎሮ ገቢል ምን ገበይል ብዕድ ፈንተዮ።ዓዳት ሰብኡ ሸርሑ ወዐዳት ህዬ እንዴ ዐቅበለ ለሰብኡ ሸሬሕ፣ወስፍ ወለሐድድ።ከእብ ህግየ ብዕደት፣ዐዳት ለልትበሀል፣አስል፣ቅርድ ወጅንስየት ሰብኡ ቱ በህለት ቱ።ዓዳት ለአለቡ ህዬ ጅንስየት ወአስል አለቡ።ጅንስየት ወአስል ለአለቡ ህዬ‘’ አነ ፍላን አነ፣ወክእነ አነ ወእለ ብዮ’’ ሰበት ኢልብል ፍሩግ ኢኮን ወእሙር።ናዩ ለልብለ ለአለቡ ህዬ ናይ ብዕዳም ሰበት ልሐዜ፣ልትአላበጥ ወለምድ ናይለ ሰብ ለዓዳቶም ለመድ ቴልያይ ገብእ።ቴልያይ ብዕዳም ለገብእ ህዬ ክምሰል ረአዩ እንዴ ኢገብእ ክምሰል ረአይ ብዕዳም ለእሎም ምስል ሀለ እግል ልንበር ልትጀበር።
ዐዳት ምን ግም እት ግም እት ልትወረስ ፣ዲመ ምስል መቅዩር እንዴ ትመሳነ ልሄርር።ሰሩ እት በዴ ወተርፍ፣ገሌ ምኑ ህዬ እት ልትቀየር መጽእ።ገሌ ብዕድ ህዬ ዓዳት ሐዲስ እት እንቱ መጽእ።ዐዳት ሐቴ ገበይ ሕድድት ኢኮን ለእበ ምን ግም እት ግም ብዕድ ለልትዐዴ።ክል ክፈል ዓዳት አግቡይ እቡ ልትወረስ ወልትዐዴ ቡ።ገሌ ምነ ዓዳት ለልትዐዴ እቡ ህዬ እብ ዐዋዲ-ወበሀል፣አድጋማት ጥሉቅ፣ክም ድግም በሀል ወለመድ ፣ፈልቀሰት ወአምር ክቱብ እቡ ምን አጅያል እግል ልትዐዴ ቀድር።
- ዐዋዲ በሀል
፣ ዐዋዲ በሀል ምን አፍ ዲብ አፍ በሀለት እብ ድግም ምን ግም ዲብ ግም ለልትወራረስ ውርስ ዓዳት ቱ።ክል መዕየ እብ ህግያሁ ለትትሸረሕ፣ክእነ ለትመስል ዝሕረት ቡ።ብብዜሁ ወጅንሱ ምን ህግያ ዲብ ህግየ ተሩ ምን ምጅተመዕ ዲብ ምጅተመዕ እግል ልትፈናቴ ቀድር።ገሌሁ ሰኒ ራክብ ገብእ፣ገሌሁ ህዬ ሚጋሩ ሸበህ ቱ ወርሑ ካሬዕ ቱ።ገሌመ ሰኒ ጽጉብ፣ርዙቅ ዲብ እንቱ፣እብ ለትፈናተ አስባብ፣ሰብኡ ለኢትአየሰ እቡ ወገጹ ዲብ በደ ገይስ ለህለ ቱ።
ዐዋዲ- ወበሀል ለሸምሎ፣ ለትፈናተ ደርስ ለልሀይብ ወዲብ ተርብየት ወዕበያት ንአይሽ ለሰዴ አድጋማት ለባበት ወፈልሰፈት ቀዳምያም ለእንረክብ ምኑ አምሳላት ፣ገባይል እብ ሰላም ወከሀሎ ሕድ እግል ስኒን ወድኒን ልትናበር እቡ ለዐለ አፍትሐት ቤት አብ፣አምር ጀልደት ወአስል ሞላድ ፣ናይ ተፍኪር መቅደረትነ ለጀርብ እንቅርቅራታት፣ለልአትፋግዕ ስስዒት፣ሽዑር ለልሀርስ ለተምትም ዋንሮባት መሰንቀይ እንሰሜ።እት ሽቅል ፈን ምን እንርኤመ ጸሪብ ዕጨይ፣ሽቅየት አብያት፣ግድሎ፣ሰርጎ፣ልባስ፣አግርበት ቤት ፈቲል ፣ሐቢክ ተሪር፣መሪን፣ለፊቅ፣ጥናብ፣ሸፊጥ፣ሸሊክ፣ፍዕሎ ከዕሌ፣ልሕጽ፣አስርከት ወብዕድ እት መንበሮ ለገብእ፣ሐሪስ፣ዘጊግ፣ሀረሞ ፣ዐቂብ ፣በቲክ፣ውቀዕ፣አኬዶት፣ውርወር፣ደቂቅ፣ሰቢር፣ለሙጭ፣አብሸሎት፣ኩሉ በሀለት አጅናስ ለልትርኤ በሀለት ለልትጸበጥ ወረቂቅ ላቱ ፈን፣ዓዳት ወለመድ ገቢል ለሸምል ቱ።
- ድግም
ድግም ሐቴ ምነ ፍንቱይ እብ አፍ ለልትደገም ዓዳት ተ።ወእት ወቀት ቅዱም ሐቴ ምነ ዔማት ምህሮ ወአደብ ሰኒ ለዐለ ለመድ ተ።መብዝሑ ወክድ ህዬ ዐበዩ ቶም እግል ንአይሽ ለዳግሞ እግሎም።እብሊ ህዬ እምበለሀመ ንአይሽ ደርሶ ምኑ ለዐልው፣ዕላቀት ዐበዩ ወነአይሽመ ከልቅ ዐለ።ዐበዩ ዓዳቶም ወለመዶም ንአይሾም እግል ለአትአምሮ ሰድዮም ህዬ ዐለ።
3.በሀል ወለመድ
፣እሊ ክፋል እሊ እግል ለትፈነተ፣በሀላት ወለመድ ለከስስ ቱ።ለመድ ለልትበሀል ዎሮ መዕየ እት ክል ወራታቱ እብ ትሉሉይ ለወድዮ ጋራት ሸምል።እሊ ህየ ክምሰል ከረ ሳረዮት ሕማም፣ህያብ ወንሰእ፣ሕድርኖት ጋሸ፣ካፍሖት ምን አባይ ዛህር ወናይ እምነት አባያም ፣እት ለትፈነተ መናሰባት ለገብእ ትሉሉይ ወራታት ወለመስሉ ለከምክም ቱ።
- ፈልቀሰት(መተሎጂ)
እት ዘበን ቅዱም ቢን አደም በሊስ ካፊ ለኢረክበው እግሉ ሰአላት ዐለ እግሎም።ዝላም ምን አየ ትመጽኦም? ለምስለ ትትርኤ ቃቀት ወለልትሰመዕ አክራን ሀዱድ ምን ሚ ቱ ለልትበገስ?ለነብር ዲበ ሀለ እዲነ እግለ ኖሰ እብ ከአፎ ትከለቀት?ወብዕድ።እብሊ ህዬ ለትፈነተ ቅሰስ እንዴ ከልቀው በሊስ ወዱ እግሉ ነብረው።
ከዮም እሊ እብ ዓወለመት (globalization) ወብዕድ ለትፈናተ ኣስበብ ምን ቅርዱ በዴ ለሀለ ዐዳት ናይ ለትፈናተ ገባይል እት ሜራሱ ለገብእ ፍራሮ ተረት ኩሉ እግል ተሀለ ጅህድ ለአተሐዘ።ወዝያድ ወላድ ሀይገት ምንእነ ለትትሐዜ ጋር ምን ልህሌ እግል ዓቦት ህግያነ ወሀገጊትነ እግል ንክደም ወመስኡልየት እንዴ ጽርነ ፣እግለ እት በዴ ገይስ ለህለ ህግያነ እግል ንአክብ ወእግለ ሓርያም እግል ንዓዴ ለወክድ አዜ መስል።
ሰላም ክቡር ወልየ ተክሌ
ላክቱብካ ላዓዋዲ፡ ድግም፡ ዎ በሀል ለፈናተ ዎሻርሕ እብ ልብ ክሩይ ቀርኣኮሆ። ክል ሓቴ ምነን ናየን ሃብካሄን። ክምላ እላ ትቤ፡ ላጾር እግል ተዓሚር ሂጋ ትግሬ ዎ ዓዋዲና ዲብኩም ክሩይ ሃላ። ከረቢ ልስደኩም። ዎእንሻላ ብዕዳም-ማ ኣሳርካ ተሉ።
ገዳካ ዎከርካ ልብዛሕ።
ገረዝግሄር በኪት
ሐምደከ ይበ ገረዝግሄር ፣እግለ እሉ ሀብከኒ አትናያት፣ወለክድመት ህየ ናይ ኩሉ ቱ።
ሰላም ይበ ሙሴ በኪት ፡ ምንኩም ለዐበዪ ወሐይሳም አበችና እት ንትመሀር
/ወንትዓለም ቱ፡ ረቢ ልስዴነ ምስል እት እንከድም እት ዐቦት ሀገጊትና ተረት እግል ተሀለ እግልና። እግል ክሉ እሉ ሀብከኒ ረአይ ወአትናያት ሐምደከ።
ተክሌ
እብ :ዕምር :ንኡሽ :ዎእብ :ምህሮ :ዐቢ :ዎእብ :ልብ ላብብ : ፋታይ :ጅንሱ : ዐዋዲሁ : ዎህግያሁ ( ህግያ ትግሬ ) : ለገአካ :ወልዬ : ተክሌ :ለክቱብካ : እብ :ንዬት ቃርኣክዎ :: ግሩም :ፉረግሁ : እልና :: ከገድም “ሓቆ ትበገስካ : ኢታቅብል” በሀለት : ወክድ : ረከብካ : ምን ገብእ : ኢታጫንበና : ገሌ :ፈይ :አብል :እትና:: ምንክብ : ፋይሓት : ክም : ኢአለብካ :አምር ( ወክድ :ክም : ኢአለብካ) ሐቴ :እደካ :ምህሮ :ዎ :ሐተ :እደካ :ሽቅል: ክም : እንታ: አምር :: ምን : ቅሩብ: ሰበት : ረኤኮካ ከረቢ: ልስደካ :ዎ :ከርካ :ልውሳዕ ( ልብዛሕ) ::
ሙሴ በኪት ::